Το δημοτικό σχολείο του χωριού , στην δεκαετία του 50 ήσαν περισσότεροι  από 50 οι μαθητές που φιλοξενούσε..

Παλιές εποχές !!!

Προγόνων αναμνήσεις 

Τα αδέλφια Κρανιά παιδιά του Γιάννη 

Ο Μητροπολίτης Φωκίδος κ. Θεόκτιστος διόρισε ως Πρωτοσύγκελλο της Ι. Μητροπόλεως Φωκίδος τον Αρχιμανδρίτη κ. Νεκτάριο Μουλατσιώτη, Καθηγούμενο της Ιεράς Μονής Αγίου Αυγουστίνου Ιππώνος και Αγίου Σεραφείμ του Σαρώφ, Ιεροκήρυκα και Αρχιερατικό Επίτροπο της Περιφερείας Ευπαλίου — Ποτιδανείας.

Με την ευκαιρία της αρχής της Ινδίκτου, και «…σε μια προσπάθεια αρτιότερης και επιτυχέστερης λειτουργίας των γραφείων διοίκησης της Ιεράς Μητροπόλεως αλλά και προς λυσιτελέστερη και καρποφορότερη παρουσία της Ιεράς Μητροπόλεως σε όλη την έκταση τοπικής εκκλησίας», σύμφωνα με τα λόγια του ίδιου του Σεβασμιωτάτου έγινε για πρώτη φορά διορισμός και κατάσταση Πρωτοσυγκέλλου στην Εκκλησία της Φωκίδος.

Μετά την ακολουθία του Αγιασμού παρόντος του Γεν. Αρχιερατικού Επιτρόπου Αιδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Νικολάου Καραγιάννη των Ιεροκηρύκων και Αρχιερατικών Επιτρόπων, αλλά και κληρικών και των λαϊκών μελών — συνεργατών και υπαλλήλων στα γραφεία της Ιεράς Μητροπόλεως, ο Σεβασμιώτατος εξηγώντας τους λόγους και τα κριτήρια επιλογής και ανάδειξης στη θέση του Πρωτοσυγκέλλου του π. Νεκταρίου κατέληξε στην παρότρυνση «…ότι όλοι μαζί Θεού εσμέν συνεργοί∙ Θεού γεώργιον, Θεού οικοδομή (Α΄ Κορ. γ΄ 9) να εργαστούμε προς μαρτυρία Χριστού και με πίστη στην ιστορική ευθύνη της τοπικής Εκκλησίας».

Ο Πρωτοσύγκελλος κ. Νεκτάριος ευχαρίστησε καθηκόντως τον Σεβασμιώτατο για την προσγινομένη τιμή και ζητώντας τις προσευχές τόσο του Ποιμενάρχου μας όσο και των παρισταμένων πατέρων και αδελφών διαβεβαίωσε ότι θα δώσει όλη του την ικμάδα προς δόξα Θεού και έπαινο της τοπικής Εκκλησίας.

 

1981 γλέντι στην αυλή του  Καραγιάννη 

έργο του συντοπίτη μας αείμνηστου ζωγράφου Μπάμπη Στέφου

1992 από την θέση παλιογκορτσιές η λίμνη Μόρνου 

Θανασης Βώτας στο τραγούδι ο Κιντώνης στο κλαρίνο και οι αείμνηστοι ( σκοτώθηκαν σε αυτοκινητικό ατύχημα πριν μερικές βδομάδας στην Αρτοτίνα ) αδελφοί Μαχαίρα στο πανηγύρι στο Άβορο 

Στου Καραγιάννη 

Μερική άποψη του χωριού απο του Κολοκύθα του Αριστείδη

Οι στίχοι του διάσημου τραγουδιού .

ΜΑΡΙΑ Η ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΣΣΑ

Στα Σάλωνα σφάζουν αρνιά

και στο Χρυσό Κριάρια,

και στης Μαρίας την ποδιά

σφάζονται παλλικάρια .

*

Γέννημα , θρέμμα Πενταγιών

η ξακουστή Μαρία ,

αρχοντικό περπάτημα

το βλέμμα με λατρεία .

*

Η ομορφιά σου η πολλή ,

των Πενταγιών η γέννα ,

βγήκε από όμορφο χωριό

με του λαού την πένα .

*

Το σπίτι σου σε φρόντιζε ,

δεν σ’ έστελνε χωράφι ,

μον’ γράμματα σε μάθαινε

μη μείνεις και στο ράφι .

*

Ήσουν γυναίκα παινευτή ,

των γυναικών ο λόγος

γιά σένα εσυζήταγαν

στων αλωνιών το σκότος .

Άλκης Μίχος……. Ο Έλληνας θρύλος του βολάν από τον Κονιάκο Δωρίδος …. στην απονομή του Ράλλυ Ακρόπολις από τον βασιλιά Παύλο το 1957…. O πρώτος Έλληνας διπλός Πρωταθλητής που έγινε αναχωρητής των Βαρδουσίων!!!!!

 Κάστρο Καλλίου ( πηγή: Καστρολόγος ) 

Ερείπια κάστρου σε ύψωμα πάνω από τη λίμνη του Μόρνου, στη θέση της ακρόπολης της αρχαίας αιτωλικής πόλης Κάλλιον, που ταυτίζεται με το χωριό Βελούχοβο.

Το αρχαίο Κάλλιον και το Βελούχοβο είναι πλέον κάτω από το νερό της τεχνητής λίμνης. Γλύτωσε μόνο ο λόφος της αρχαίας ακρόπολης η οποία είχε οχυρωθεί και κατά το Μεσαίωνα.

---

Ιστορία

Το Κάλλιον είναι στην περιοχή Δωρίδος και κατά την Ελληνιστική περίοδο ανήκε στην Αιτωλική Συμπολιτεία. Καταστράφηκε ολοσχερώς στην επιδρομή των Γαλατών το 270 π.Χ. και δεν ξανακτίστηκε ποτέ .

Κατά τη Μεσοβυζαντινή περίοδο, η Δωρίς είχε σχεδόν ερημώσει. Πριν από το 10ο αιώνα στην περιοχή εγκαταστάθηκαν λίγες οικογένειες Σλάβων, γεγονός στο οποίο οφείλεται ή ύπαρξη διάφορων σλαβικών τοπωνυμίων όπως «Βελούχοβο».

Η ακρόπολη οχυρώθηκε ξανά την εποχή της Φραγκοκρατίας, τον 13ο αιώνα. Το Λιδωρίκι και το Κάλλιον υπάγονταν στη βαρωνία των Σαλώνων και το κάστρο εξελίχθηκε σε ένα από τα πιο σημαντικά της Δυτικής Ελλάδας όντας κοντά στα σύνορα με το Δεσποτάτο της Ηπείρου.

Οι Φράγκοι έδωσαν μεγάλη σημασία στην περιοχή και έχτισαν φράγκικες εκκλησίες, γεφύρια, εργαστήρια κ.λπ. Γενικά η βαρωνία Σαλώνων και πιο ειδικά το φέουδο που είχε έδρα το Κάλλιον οδήγησε την περιοχή σε μια από τις σπάνιες περιόδους ευημερίας που γνώρισε ποτέ. Αυτό πιθανότατα κράτησε μέχρι τα μέσα του 14ου αιώνα.

Το Κάλλιον έπεσε στα χέρια των Τούρκων περί τα 1450. Το κάστρο δεν αξιοποιήθηκε επί Τουρκοκρατίας και ερήμωσε. 

---

Η φωτογραφία είναι του 1972 τραβηγμένη απο το κάμπο του Κόκκινου και συγκεκριμένα απο την θέση Μαρμαράκι ,στο βάθος διακρίνεται το Κάστρο του Βελουχιού